HEERHUGOWAARD - Op 7 november 2018 zal wethouder Monique Stam uit Heerhugowaard het NBV Basiscertificaat Bijenteelt uitreiken aan 20 kersverse Noordhollandse imkers. De imkers hebben vanaf februari dit jaar een intensieve cursus gevolgd bij Imkerschool op de Zwirs wijngaard in Heerhugowaard.

Imkerschool
Docent-eigenaar Marco van Hees van Imkerschool uit Oterleek is gecertificeerd docent van de Nederlandse Bijenhouder Vereniging en heeft sinds 2015 ongeveer 100 imkers opgeleid in de regio. Imkerschool organiseert cursussen, workshops, open dagen en onderzoeksprojecten rond het thema bijenhouden vanaf praktijklokaties in Heerhugowaard, Beverwijk en Amsterdam. Imkerschool werkt hiervoor nauw samen met de lokale overheid, kinderboerderijen, Nederlandse Bijenhouders Vereniging, recreatieschap Noord-Holland, lokale ondernemers en de Hogeschool van Amsterdam.

Bijdrage van imkers en biodiversiteit
Vroeger waren imkers vooral boeren en (oudere) mannen. De moderne imker is niet alleen jonger, maar ook veel vaker een vrouw en veelal woonachtig in de bebouwde stedelijke omgeving. Ook de motivatie onder de nieuwe generatie imkers is anders. Sociale aspecten, gezondheid en duurzaamheid zijn meestal belangrijker dan de honingopbrengst. Steeds meer burgers, bedrijven en overheidsinstanties zien het belang van biodiversiteit voor een gezonde toekomst. Deze nieuwe generatie imkers is dan ook geen honingproducent, maar veel meer een ‘community’ van ambassadeurs voor biodiversiteit.

Op de Zwirs wijngaard zijn naast de educatieve bijenkasten speciale bloemenstroken ingezaaid. Ook in weilanden in de directe omgeving worden intussen, mede dankzij actief stimuleringsbeleid van de overheid, actief bloemstroken aangelegd. Deze kleurrijke bloemstroken zijn onderhoudsvriendelijk en hebben een enorm positieve impact, niet alleen voor dieren en planten, maar zeker ook voor bewoners en bezoekers van het gebied. De bloemstroken zijn een paradijs voor insecten en vogels, aangezien in opeenvolgende seizoenen verschillende drachtplanten groeien.

Imkers hard nodig!
Meer imkers zijn volgens studies van de Europese Comissie hard nodig, want zowel het aantal bijen als het aantal imkers is in de afgelopen decennia hard afgenomen. De interesse voor het ambacht nam al sinds de jaren 60 van de vorige eeuw snel af en het houden van bijen werd een zeldzame hobby, met een wat stoffig imago. Uit onderzoek blijkt zelfs dat het aantal imkers in Europa sinds 2016 nog steeds drastisch afneemt. Dit komt vooral door de enorme vergrijzing onder imkers. Die vergrijzing is zo groot, dat dit niet kan worden opgevangen door overname door de volgende generatie of nieuwe instroom via bijencursussen. In sommige landen is het wel gelukt om de daling van het aantal imkers te stoppen, echter ook daar blijft voorlopig nog een groot tekort aan beoefenaars van deze hobby. Een tweede probleem is namelijk dat het aantal bijenvolken per imker zeer sterk daalt. Terwijl een traditionele imker vroeger vaak tientallen bijenkasten in het veld had staan, hebben nieuwe (stads)imkers vaak net genoeg tijd en ruimte voor enkele bijenkasten naast een drukke baan. Om de bijstand op peil te houden zijn dus meer imkers nodig dan ooit!

De positieve aandacht van burgers, overheid en bedrijven voor een gezonde leefomgeving zorgt ervoor dat het ambacht wel weer volop in de belangstelling staat. Zo is stuurde Minister Schouten (LNV) op 26 februari 2018 de Tweede Kamer een brief over de Nationale Bijenstrategie en nam de Europese Commissie op 1 maart 2018 een veelbelovende resolutie aan met het oog op de vooruitzichten en uitdagingen voor de bijenteeltsector in de EU.

Samenwerking Zwirs-Imkerschool in educatiecentrum voor bijen & biodiversiteit
Imkerschool is een particulier initiatief dat in 2015 werd opgestart vanuit leden van een lokale afdeling van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV). Sinds 2016 is in Heerhugowaard ook een Imkerschool actief vanaf Zwirs wijngaard. De Basiscursussen Bijenhouden van Imkerschool zijn door de landelijke NBV vereniging gecertificeerd. Imkerschool werkt daarnaast in diverse initiatieven (workshops, studiereizen, seminars, onderzoek en cursussen) samen met lokale NBV docenten, bijenverenigingen, Hogeschool van Amsterdam en organisaties op het gebied van natuur en milieu, zoals diverse kinderboerderijen, NME en Recreatieschap Noord Holland.

Mede dankzij de Imkerschool staat boven het NoordHollands kanaal inmiddels een nieuwe generatie van moderne jonge mensen op die geleidelijk het stokje overneemt van de traditionele imkerij. Bij Imkerschool en cursisten ligt de nadruk dan ook niet zozeer op de productie van honing, maar vooral op natuurbeleving en het stimuleren van een gezonde omgeving met meer biodiversiteit door middel van educatie, workshops en laagdrempelig faciliteren van materialen.

Voor de cursussen in omgeving Heerhugowaard heeft Imkerschool in samenwerking met Zwirs wijngaard een praktijklocatie gerealiseerd. Deze locatie biedt enerzijds onderdak aan bijenkasten en cursisten van Imkerschool. Daarnaast wordt op de wijngaard en door boeren en burgers in de directe omgeving actief gewerkt aan drachtverbetering door middel van het inzaaien en planten van bijvriendelijke gewassen en struiken.

In 2018/2019 wil Imkerschool blijven samenwerken aan drachtverbetering. Door Imkerschool en Zwirs wijngaard wordt inmiddels ook volop geëxperimenteerd met circulaire technieken en nieuwe technologie. Recent is een speciale composttrommel van het bedrijf EcoCycle in bedrijf genomen en samen met de Hogeschool van Amsterdam wordt gewerkt aan de toepassing van SMART sensoren waarmee bijvriendelijk imkeren en wetenschappelijk onderzoek mogelijk wordt.