HEERHUGOWAARD - De COVID-19 pandemie heeft duidelijk aangetoond hoe belangrijk het is dat de overheid in staat is snel te reageren op een volksgezondheidscrisis, maar ook dat de burgers voldoende vertrouwen hebben in hun regering om de instructies van de regering op te volgen. Hoewel er in Nederland enige weerstand is geweest tegen lock-downs en andere maatregelen, heeft deze niet tot rebellie gezorgd. Opiniepeilingen hebben uitgewezen dat er brede steun bestaat voor de door genomen maatregelen. Deze steun is onderbouwd door een pragmatische aanvaarding van het idee dat de enige uitweg uit de pandemie bestaat uit het gezamenlijk volgen van maatschappelijk opgelegde maatregelen om verspreiding te voorkomen.


Politieke cultuur en de reactie op de pandemie
Waarom zijn de resultaten in Nederland zo anders geweest dan in sommige andere landen, zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, waar het aantal besmettingen nog erg toeneemt? Het lijkt erop dat de instellingen en capaciteiten van de Nederlandse regering in betere vorm zijn dan die van anderen. De redenen hiervoor zijn divers en kunnen hier niet volledig worden onderzocht. De politieke cultuur van Nederland kan echter wel worden uitgelicht. In Nederland geldt een consensuspolitiek wat ervoor zorgt dat er over het algemeen een hoge mate van inclusiviteit en stabiliteit is en er wordt geluisterd naar experts voor oplossingen. Zodoende ook naar virologen uit het Outbreak Management Team.

Impact op de bevolking
De reactie van de Nederlandse overheid op de pandemie heeft, althans aanvankelijk, geleid tot een heropleving van het vertrouwen in zowel de overheid als de instellingen, maar er zijn redenen om bezorgd te zijn over de vraag of deze toestand zal blijven duren, of dat deze in feite al voorbij is. Als het laatste het geval is, zien we misschien een terugkeer naar de status quo van voor de pandemie. Vóór 2020 was het vertrouwen van het publiek in de Nederlandse overheden al geruime tijd aan het afnemen.

De rol van de media en social media
Dit is een belangrijke factor, en ook een hele recente. Veel hedendaagse problemen op het gebied van verantwoording zijn op grimmige wijze aan het licht gekomen door de uitbraak van overdracht van COVID-19. Er is gesuggereerd dat de media-adviseurs niet eerlijk antwoord hebben gegeven op belangrijke vragen over de uitbraak en de manier waarop deze heeft plaatsgevonden, waardoor de bredere kwestie van de rol van de ministeriële adviseurs aan de orde is gesteld, die enigszins buiten de traditionele lijnen van de verantwoordingsplicht vallen. Ook de informatie die beschikbaar werd op social media kwam vaak niet overeen met wat overheden presenteerden. Dit zorgde voor nog minder vertrouwen.

Brein Medicijn heeft kort geleden onderzoek gedaan naar de hoe het vertrouwen in de overheid er voor staat tijdens de Coronacrisis in Nederland. Enorm interessant!

Klik hier voor het onderzoek.